مقدمه

 

در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای تولید دانش در کشورمان صورت گرفته است که خوشبختانه در برخی از موارد منجر به نتایج مثبت و ارزشمندی شده است اما بسیاری از این فعالیتها، تلاشهایی غیر منجسم بوده و شاید بتوان ادعا کرد که گاهی اوقات به علت فقدان برنامه ریزی ، عملکردها عمدتا انفعالی و بدون در نظرگرفتن انتظارات عمومی جامعه علمی بوده است . از مدتی قبل ، به منظور سامان دادن به فعالیتهای پژوهشی تاسیس و راه اندازی مراکز تحقیقات تخصصی مورد توجه قرار گرفته است .انتظار این است که این مراکز شناخت بهتری از افق فعالیتهای پژوهشی بر پایه نیازها و انتظارات منطقه ای و جهانی داشته و بر این اساس رسالت و اهداف مشخصی ترسیم نموده و در چارچوب یک برنامه ریزی دقیق به فعالیت بپردازند .دانشگاه علوم پزشکی شیراز به عنوان یکی از قطبهای پزشکی کشور ،یکی از مراکز پیشرو در تحقق این مهم بوده است .

با عنایت به شرایط مذهبی و فرهنگی جامعه ما، مشکلات ناشی از بیماریهای کولورکتال می تواند منجر به اثرات نامطلوب بیشتری برای بیماران و خانواده های آنان شود.این مطلب، نیاز به انجام فعالیتهای پژوهشی به منظور یافتن راهکارهای مناسب جهت کاهش رنج بیماران با درنظر گرفتن اولویت های بومی و منطقه ای را بیشتر می کند. لذا با حمایت مسوولین محترم دانشگاه و با توجه به وجود نیروی انسانی متخصص و کارآمد ،مرکز تحقیقات کولورکتال دانشگاه علوپزشکی شیراز در سال ۱۳۹۰ راه اندازی شد و پس از مدت کوتاهی در تاریخ۲۳/۰۳/۱۳۹۱ موفق به اخذ موافقت اصولی موقت از وزارت بهداشت و درمان گردید.اعضای هیات علمی این مرکز از گروههای مختلف آموزشی بوده و تلاش شده تا بستر مناسبی جهت تلفیق و ترکیب علوم پایه و بالینی فراهم گردد. این مرکز تلاش دارد تا با درنظر گرفتن نیازهای جهانی و منطقه ای ، نسبت به انجام فعالیتهای پژوهشی هدفدار و نظام مند اقدام نماید.

امید است کمک و راهنمایی های علاقه مندان بویژه افراد و نهادهای صاحب نظر در پناه لطف الهی یاریگر ما در دستیابی به اهدافمان باشد. از این رو تدوین برنامه راهبردی جهت دستیابی به اهداف لازم و ضروری است.

۱- چشم¬انداز (Vision)

ما بر آنیم که با بهره¬گیری از تجربه ، توان و استعدادهای بالقوه و بالفعل محققین کشور و با ایجاد بستر مناسب برای پژوهشگران علاقه مند به این حوزه و همچنین با توجه به دستاوردهای داخلی و خارجی به یکی از مراکز موثر در کشور و منطقه برای پیشبرد تحقیقات بیماری های کولورکتال تبدیل شویم.

۲- رسالت (Mission)

رسالت مرکز تحقیقات کولورکتال شیراز در زمینه¬های ذیل می¬باشد:

۲-۱- تربیت پژوهشگران توانمند در زمینه پیشگیری و درمان بیماری¬های کولورکتال.

۲-۲- انجام تحقیقات بنیادی برای شناخت ، پیشگیری و درمان بیماری¬های کولورکتال در سطح منطقه و کمک به پیشرفت علم در سطح جهان.

۲-۳- مطالعات اپیدمیولوژیک بیماری¬های کولورکتال در سطح منطقه.

۲-۴- انجام تحقیقات کاربردی جهت یافتن راههای مناسب پیشگیری و درمان بیماری¬های کولورکتال .

۲-۵- انجام تحقیقات با همکاری سایر مراکز تحقیقاتی داخلی و خارجی براساس موضوعات مورد علاقه طرفین.

۲-۶- انجام تحقیقات بنیادی در جهت رفع مشکلات درمانی بیماری¬های کولورکتال با حمایت و همکاری شرکت¬ها و صنایع داروسازی ، مراکز تحقیقاتی داروسازی و شرکت¬های سازنده وسایل، ابزار و تجهیزات پزشکی.

۲-۷- انجام تحقیقات کاربردی و بنیادی در مورد داروهای سنتی مورد مصرف در بیماری¬های کولورکتال در جهت شناخت فوائد و عوارض آنها با توجه به بستر مناسب فرهنگی جامعه.

۲-۸- همکاری با انجمن کولوپروکتولوژی ایران، انجمن استومی ایران و انجمن بی اختیاری ایران در جهت پیشگیری، حل معضلات درمانی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران کولورکتال.

۳- ارزشها

ارزشهای حاکم بر مرکز تحقیقات کولورکتال مبتنی بر محورهای زیر است :

۳-۱- پاسداری از ارزشهای والای انسانی

۳-۲- رعایت اخلاق حرفه¬ای

۳-۳- احترام به حقوق جامعه انسانی مورد پژوهش

۳-۴- احترام و پاسداشت حقوق پژوهشگران و کارکنان مرکز

۳-۵- رعایت حقوق حیوانات در امر پژوهش

۴- فهرست ذینفعان

۴-۱- بیماران

۴-۲- متخصصین کولورکتال

۴-۳- دانشجویان و دستیاران

۴-۴- انجمن کولوپروکتولوژی ایران

۴-۵- انجمن حمایت از بیماران استومی ایران

۴-۶- انجمن بی اختیاری ایران

۴-۷- محققین

۴-۸- اعضاء هیأت علمی دانشگاه

۴-۹- شرکت¬های دارویی

۴-۱۰- شرکت¬ها و تولید کنندگان تجهیزات پزشکی

۴-۱۱- بنیاد بیماران خاص

۴-۱۲- وزارت بهداشت

۵- عوامل داخلی

۵-۱- اعضای هیأت علمی مرکز و دانشگاه

۵-۲- اعضای هیات اجرایی مرکز

۵-۳- تجهیزات مرکز

۵-۴- بودجه و امکانات

۵-۵- فضای فیزیکی و آزمایشگاهی

۵-۶- مراکز تحقیقاتی تحت پوشش دانشگاه

۵-۷- ارتباط با معاونت پژوهشی

۶- عوامل خارجی

۶-۱- سایر مراکز تحقیقاتی

۶-۲- دانشکده¬ها و دانشگاههای منطقه

۶-۳- فرهنگ جامعه

۶-۴- ارتباط با سایر مراکز دانشگاهی خارج از کشور

۷- نقاط قوت

۷-۱- وجود اعضای هیأت علمی توانمند

۷-۲- ارتقای فرهنگ پژوهش در سال¬های اخیر

۷-۳- وجود فیلد تحقیقاتی وسیع و مناسب

۷-۴- ارتباط مناسب با برخی مراکز تحقیقاتی تحت پوشش دانشگاه

۷-۵- ارتباط مناسب با معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

۷-۶- وجود ارتباط با مراکز علمی تحقیقاتی خارج از کشور

۷-۷- استفاده از data base بیماران

۷-۸- استفاده از آزمایشگاه حیوانات

۸- نقاط ضعف

۸-۱- کمبود نیروی انسانی( به ویژه در حوزه اجرایی)

۸-۲- کمبود تجهیزات مورد نیاز مرکز

۸-۳- نداشتن بودجه مصوب

۸-۴- کمبود فضای فیزیکی و آزمایشگاهی

۸-۵- جذب برخی از اعضاء هیأت علمی در سایر مراکز تحقیقاتی دانشگاه

۸-۶- ضعف انگیزه تحقیقاتی

۸-۷- ضعف ارتباط تنگاتنگ پژوهش و آموزش

۸-۸- ضعف ارتباط با صنایع دارویی و تجهیزات پزشکی مرتبط

۹- فرصت¬ها

امکان استفاده از همکاری¬های بین دانشگاهی با دانشگاه شیراز ، دانشکده¬های اقماری و دانشگاههای جنوب کشور

۱۰- تهدیدات

۱۰-۱- ضعف مدیریت و بهره¬گیری ناکافی از تجهیزات فنی لازم جهت انجام برخی از تحقیقات کشور.

۱۰-۲- ضعف فرهنگ مشارکت جامعه در تحقیقات پزشکی

فهرست استراتژیها

مهمترین استراتژی مرکز، استراتژی رشد و توسعه است که با توجه به نکات زیر محقق

می¬گردد:

۱۱-۱- توجه به کیفیت تحقیقات

۱۱-۲- جلب همکاری و مشارکت محققین رشته¬های مرتبط

۱۱-۳- ارتباط با صنعت (شرکت¬های دارویی و سازندگان لوازم ، ابزار و تجهیزات پزشکی)

۱۱-۴- مشارکت درون و برون سازمانی

۱۱-۵- مشتری محوری

۱۱-۶- ارتباطات پژوهشی فرا مرزی

۱۱-۷- پایش ، نظارت و ارزشیابی

اهداف کلی (Goals)

:(G¬۱)ایجاد حداقل شرایط مورد نیاز برای فعالیت و برنامه ریزی و پایش.

(G۲): ارتقاء کمیت و کیفیت پژوهش در زمینه بیماری¬های کولورکتال.

(G۳): ارتقاء مشارکت درون و برون سازمانی در زمینه تحقیقات بیماریهای کولورکتال.

(G¬۱): ایجاد حداقل شرایط مورد نیاز برای فعالیت و برنامه ریزی و پایش.

(G۱ O۱): تعیین اولویت¬های تحقیقاتی در زمینه بیماری¬های کولورکتال.

(G۱ O۲): اختصاص حداقل ۱۰% از تحقیقات مرکز به پروژه¬های تحقیقاتی بنیادی طی دو سال اول شروع برنامه.

(G۱ O۳): اختصاص حدود ۹۰% از تحقیقات مرکز به پروژه¬های کاربردی طی دو سال اول شروع برنامه.

(G۱ O۴): تعیین کارآیی و اثربخشی طرح¬های مرکز تحقیقات کولورکتال.

(G۱ O۵) : دستیابی به موافقت قطعی مرکز تحقیقات کولورکتال.

(G۱ O۶): تعیین محل و تجهیز اداری مرکز تحقیقات کولورکتال.

(G۱ O۷): تأمین نیروی انسانی مورد نیاز مرکز تحقیقات کولورکتال در سال اول.

(G۲): ارتقاء کمیت و کیفیت پژوهش در زمینه بیماری¬های کولورکتال.

(G۲ O۱): افزایش طرح¬های تحقیقاتی در زمینه داروهای سنتی در بیماری¬های کولورکتال.

(G۲ O۲): افزایش طرح¬های تحقیقاتی در زمینه کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران کولورکتال.

(G۲O۳): تصویب و اجرای حداقل پنج طرح تحقیقاتی در سال اول و افزایش آن به بیست طرح در پایان ۵ سال.

(G۲ O۴): افزایش تعداد مقالات چاپ شده توسط مرکز تحقیقات کولورکتال در مجلات داخلی و خارجی از ۱ به ۱۰ به صورت سالیانه از سال دوم به بعد تا سال پنجم.

(G۳): ارتقاء مشارکت درون و برون سازمانی در زمینه تحقیقات بیماری کولورکتال.

(G۳ O۱): اجرای حدود ۵% از تحقیقات مرکز با مشارکت سایر مراکز تحقیقاتی داخل طی سه سال اول شروع برنامه

(G۳ O۲): اجرای سالانه حداقل یک برنامه پژوهشی با مشارکت مراکز معتبر کشورهای توسعه یافته

(G۳ O۳): افزایش سطح آگاهی افراد ذینفع در مورد بیماری¬های کولورکتال.

برنامه عملیاتی مرکز تحقیقات کولورکتال

G۱: ایجاد حداقل شرایط مورد نیاز برای فعالیت و برنامه ریزی و پایش

G۱O۱: تعیین اولویت¬های تحقیقاتی در زمینه¬ بیماری-های کولورکتال A۱ : تشکیل گروه اولویت سنجی

A۲ : تعیین روش اولویت سنجی

A۳ : طراحی ابزار اولویت سنجی

A۴: جمع¬آوری اطلاعات اولویت سنجی

A۵: تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع¬آوری شده اولویت سنجی

A۶: تعیین اولویت¬ها

G۱O۲

G۱O۲: اختصاص حداقل ۱۰% از تحقیقات مرکز به پروژه¬های بنیادی طی دو سال اول شروع برنامه

A۱ : ارائه لیست اولویت¬¬های تحقیقات بنیادی به گروه¬های تحقیقاتی تشکیل شده

A۲ : شناسایی افراد فعال در زمینه تحقیقات بنیادی و ارائه پیشنهادات اختصاصی جهت تدوین پروپوزال

A۳ : ارائه پروپوزال در زمینه تحقیقات بنیادی از سوی محققین

G۱O۳: اختصاص حدود ۹۰% از تحقیقات مرکز به پروژه¬های کاربردی طی دو سال اول شروع برنامه

A۱ : شناسایی مشکلات با همکاری معاونت¬های بهداشتی، درمان، غذا و دارو در زمینه بیماری¬های کولورکتال

A۲ : تعیین اولویت¬های تحقیقاتی مورد علاقه معاونت¬های بهداشت، درمان غذا و دارو با مرکز تحقیقات کولورکتال

A۳: تهیه proposal های طرح¬های تحقیقاتی با مشارکت معاونت بهداشت، درمان ، غذا و دارو

A۵: اختصاص ۸۰% از طرح¬های ارائه شده از معاونت¬های بهداشت ، درمان ، غذا و دارو به طرح¬های مداخله¬ای

G۱O۴: تعیین کارآیی و اثربخشی طرح¬های مرکز تحقیقات کولورکتال A۱: تعیین شاخص¬های کارآیی طرح¬های تحقیقاتی مرکز تحقیقات کولورکتال

A۲: تعیین معیارهای اثربخشی طرح¬های تحقیقاتی مرکز تحقیقات کولورکتال

A۳ : سنجش کارآیی طرح¬های انجام شده با معیارهای کارآیی مرکز تحقیقات کولورکتال

A۴ : سنجش اثربخشی طرح¬های تحقیقاتی انجام شده با معیارهای تعیین شده مرکز تحقیقات کولورکتال

G۱ O۵ : دستیابی به موافقت قطعی مرکز تحقیقات کولورکتال.

A۱: چاپ دوازده مقاله نمایه اول تا پایان سال دوم

A۲: چاپ دوازده مقاله علمی – پژوهشی تا پایان سال دوم

A۳: پیگیری امور اداری برای موافقت قطعی

G۱O۶: تعیین محل و تجهیز اداری مرکز تحقیقات کولورکتال در سال اول و تجهیز آزمایشگاهی از سال دوم به بعد

A۱ : تعیین مشخصات فضای فیزیکی مورد نیاز در مراکز تحقیقاتی آتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

A۲: تعیین تجهیزات و وسایل مورد نیاز در مراکز تحقیقاتی آتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

A۳ : مکان¬یابی فضای فیزیکی موقت مرکز در مجموعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز

A۴ : تعیین مکان موقت مرکز از مکان¬های مورد بازدید در دانشگاه علوم پزشکی شیراز

A۵ : تهیه لیست لوازم و تجهیزات مورد نیاز مکان موقت

G۱O۷: تأمین نیروی انسانی مورد نیاز مرکز تحقیقات کولورکتال شیراز در سال اول

A۱ : تأمین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز از اعضاء هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز (گروه هیات علمی)

A۲ : تأمین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز از اعضاء غیرهیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی (پژوهشگران و گروه اجرایی)

A۳ : تأمین نیروی انسانی کارشناس از دانشگاه علوم پزشکی شیراز (گروه اجرایی)

A۴ : تأمین نیروی خدماتی مورد نیاز از معاونتهای پژوهشی و پشتیبانی

G۲: ارتقاء کمیت و کیفیت پژوهش در زمینه بیماری¬های کولورکتال G۲O۱: افزایش تعداد طرح¬های تحقیقاتی در زمینه داروهای سنتی در بیماری-های کولورکتال A۱ : هدایت گروه¬های دانشجویی در زمینه شناسایی داروهای سنتی مؤثر بر بیماری¬های کولورکتال

A۲ : تعیین اثر بخشی داروهای سنتی مورد مصرف مردم در زمینه بیماری¬های کولورکتال

A۳ : تعیین اثرات سوء داروهای سنتی مورد مصرف مردم در زمینه بیماری¬های کولورکتال

A۴ : همکاری با مرکز تحقیقات شیمی دارویی در زمینه فرمولاسیون داروهای سنتی مؤثر بر بیماری¬های کولورکتال

G۲O۲: افزایش طرح¬های تحقیقاتی در زمینه کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران کولورکتال A۱ : هدایت گروه¬های تحقیقاتی در زمینه کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران کولورکتال

G۲O۳: تصویب و اجرای حداقل پنج طرح تحقیقاتی در سال اول و افزایش آن به بیست طرح به صورت سالیانه در پایان سال پنجم برنامه A۱ : تدوین و تصویب حداقل ۵۰ درصد از طرحهای تحقیقاتی مرکز توسط اعضاء هیئت علمی مرکز تحقیقات کولورکتال

A۲ : تدوین حداقل ۱۵ درصد طرح¬های تحقیقاتی در زمینه بیماری¬های کولورکتال توسط گروه¬های تحقیقات دانشجویی طی سال¬های دوم تا پنجم

A۳ : تدوین طرح¬های تحقیقاتی از پایان نامه¬های (دانشجویان تحصیلات تکمیلی) در زمینه بیماری¬های کولورکتال

A۴ : افزایش طرح¬های تحقیقاتی ارائه شده توسط معاونت¬های دانشگاه در زمینه بیماری¬های کولورکتال با مشارکت اعضاء به مرکز (تا سقف ۵ درصد طرحهای اعضاء مرکز)

G۲O۴: افزایش تعداد مقالات چاپ شده توسط مرکز تحقیقات کولورکتال در مجلات داخلی و خارجی از یک مقاله به ده مقاله به صورت سالیانه از سال دوم به بعد تا سال پنجم A۱ : تدوین حداقل یک مقاله به آدرس مرکز در سال دوم

A۲ : افزایش تعداد مقالات چاپ شده از یک مقاله به سه مقاله در هر سال به آدرس مرکز

A۳ : تدوین حداقل دو مقاله از طرح¬های گروه¬های تحقیقات دانشجویی از سال سوم

A۴ : تدوین حداقل چهار مقاله از پایان¬نامه¬های دانشجویان تحصیلات تکمیلی مرتبط در زمینه¬ بیماری¬های کولورکتال

A۵ : تدوین حداقل یک مقاله در سال از طرح¬های کاربردی معاونت¬ها از سال سوم به بعد

G۳: ارتقاء مشارکت درون و برون سازمانی در زمینه تحقیقات بیماری کولورکتال

G۳O۱: اجرای حداقل ۳% از تحقیقات مرکز با مشارکت سایر مراکز تحقیقاتی داخل و خارج کشور طی سالهای اجرای برنامه

A۱ : شناسایی مراکز تحقیقات کولورکتال و بی اختیاری و سایر مراکز مرتبط با اهداف مرکز تحقیقات کولورکتال

A۲ : مکاتبه با مراکز تحقیقاتی شناسایی شده داخلی و خارجی

A۳ : عقد تفاهم¬نامه همکاری¬های تحقیقاتی با سایر مراکز

A۴ : عقد حداقل یک قرار داد پژوهشی مشترک با سایر مراکز تحقیقاتی

G۳ O۲: افزایش سطح آگاهی افراد ذینفع در مورد بیماری¬های کولورکتال

A۱: برگزاری سمینارهای کولورکتال و بی اختیاری جهت دستیاران

A۲: برگزاری سمینارهای کولورکتال جهت گروه¬های تحقیقات دانشجویی

A۳: برگزاری سمینارهای کولورکتال جهت پزشکان عمومی

A۴: برگزاری سمینارهای کولورکتال جهت پرستاران

A۵: تهیه محتوای آموزشی حداقل دو نشریه (پمفلت و بوکلت) جهت آموزش عمومی مردم در زمینه بیماری¬های کولورکتال